Perfectionisme, of het streven naar perfectie. Het wordt vaak gezien als een kwaliteit - en dat is het in zekere zin ook - maar menig ondernemers ervaren dit ook als een valkuil.
Als je in het streven naar perfectie doorschiet, wordt het een valkuil, dat klopt.
Wat is de onderliggende bedoeling, of dus eigenlijk ook het voordeel van streven naar perfectie? Dat is jezelf beschermen.
Voor afwijzing, voor uitgesloten te worden, … Hier komt het vaak op neer: zelfbescherming van ons bestaan, want zonder verbinding (erbij horen), ben je onveilig.
In deze blog wil ik het met jou even hebben over de valkuilen ervan, of de kost. En meer specifiek: op jouw groei als ondernemer en jouw onderneming.
Als je bij jezelf herkent dat je soms dingen vermijdt, uitstelt, vele piekergedachten ervaart, die lat steeds hoger legt, of enorm veel emotionele onrust ervaart, soms zelfs paniek of angst, dan ligt perfectionisme mogelijk aan de basis. Dus uitstelgedrag, vermijdingsgedrag… dat is een gevolg van perfectionisme.
Kan je je inbeelden wat deze gedragingen van impact kunnen hebben op de groei van jouw onderneming?
Enkele zaken die ik wil benadrukken, zodat jij hiermee kan in proces gaan (lees: transformatie, groei): • Dit is aangeleerd gedrag. Dus jij bent niet perfectionistisch, maar er is wel een deeltje in jou dat graag naar perfectie streeft, zoals er ook andere delen zijn in jou. Een aangeleerd gedrag wil dus ook zeggen dat je het opnieuw kan afleren. Het is een bepaald patroon geworden, een bepaald mechanisme om jezelf veilig te stellen. • Perfectie is onhaalbaar. Let me put it that way:
Wat is perfect, voor jou?
Wat is perfect, voor mij? En hoe zou jij daar dan kunnen aan beantwoorden? Niemand kan daar een antwoord op geven. Ook tegelijkertijd, als je de lat keer na keer hoger legt, kom je ook steeds op een punt waarvan je denkt “Aha, het kon dus nog beter.” • Het is ook niet definieerbaar. En er is een groot verschil in jezelf willen verbeteren vanuit een goesting, een drive of lijden onder perfectionisme. Dat is een groot verschil. Je mag jezelf uiteraard uitdagen en jezelf willen verbeteren, ergens sterker in worden. Tegelijkertijd is perfectionisme vaak heel belemmerend.
Hoe meer je streeft naar die hogere lat, hoe moeilijker die is om te bereiken. Hoe moeilijker die te bereiken is, hoe groter de angst op falen. En ook hoe groter de kans op falen, want je legt de lat steeds hoger en het brengt zoveel druk met zich mee. En ja, die zeer hoge standaarden en die (onbewuste) zelfkritiek hebben sowieso een impact op jou. Zoals: uitstellen, uitdagende stappen of beslissingen vermijden, jezelf klein houden...
Hoe kan jij dit nu shiften?
Disclaimer: innerlijk werk, en het shiften van patronen is geen one-size-fits-all of een quick fix.
Ik geef je graag volgende reflectieoefening mee:
• Als eerste: Wat geloof jij over perfectie?
Welke verhalen zijn er tot stand gekomen? Wie heeft je ooit verteld dat je perfect moet zijn?
Hoe heeft het jou ook al beschermd om altijd maar te streven naar meer en sneller en beter? Hoe heeft jou dat al geholpen?
• En mijn tweede vraag daarbij is:
Hoe heeft het jou ook al tegengewerkt? Hoe heeft het ook al voor lijden gezorgd?
En wat als je als perfect wilde gezien worden, wat mocht er dan niet zijn?
En welk deel van jezelf heb je dus moeten wegstoppen?
Bijvoorbeeld, Als je als perfect wil gezien worden - wat dus onhaalbaar is, want jij weet niet wat perfectie is in de ogen van de ander - dan zijn er ook dingen die je zelf niet toestaat. Dan sta je jezelf niet toe om bijvoorbeeld eens “Je m’en fous” te zeggen. Dan sta je jezelf niet toe om te zeggen van “En nu stop ik hier, en neem ik rust.” • Een derde vraag: Wat zou er nog in de plaats mogelijk zijn, in plaats van streven naar perfectie, om veiligheid te ervaren?
Tot hier deze aanzet om jezelf en jouw patroon van streven naar perfectie onder de loep te nemen, en de betekenis hiervan te verschuiven. Zodat je andere mogelijkheden ziet, andere opties, en keuzevrijheid ervaart.
Liefs, Shannen